De meeste beschouwingen beschouwen Wikileaks vanuit het oogpunt van controle en verantwoording. Op basis van de uitgelekte informatie kan het publiek zich een oordeel vormen over het handelen van de overheid. De video waarop te zien was hoe journalisten werden neergeschoten is hiervan een duidelijk voorbeeld. Dit materiaal werd door een klokkenluiden openbaar gemaakt om deze misstand aan de kaak te stellen. Na openbaarmaking kunnen dan de verantwoordelijken ter verantwoording worden geroepen en eventueel, na een politiek of juridisch proces, kan een sanctie worden opgelegd.
Vanuit een logica van controle en verantwoording is Cablegate eigenlijk niet goed te begrijpen. De waarde van de openbaarmakingen is namelijk beperkt: er worden geen grote misstanden openbaar gemaakt. Enig debat is er wel ontstaan: er worden vragen gesteld bij overheidssteun aan Shell en het onder druk zetten van ontwikkelingslanden om het Akkoord van Kopenhagen te tekenen. In deze gevallen is echter geen sprake van grootschalig machtsmisbruik en een dringende noodzaak tot verantwoording.
Waarom is Cablegate dan toch van belang? Cablegate laat vooral de tekortkomingen zien van een gesloten en geheime manier van informatieverzameling. Dit kan leidend tot onzinnige informatie zoals de typeringen van Berlusconi en Sarkouzy maar ook incorrecte informatie. Het belangrijkste voorbeeld van deze incorrecte informatie is natuurlijk de informatie over 'weapons of mass destruction' in Irak. Een ander interessant voorbeeld is de incomplete informatie over de financiele situatie van Griekenland. Ook geldt echter vaak informatie over toestanden in landen waar veel asielzoekers vandaan komen als incompleet en incorrect en dit kan ertoe leiden dat asielzoekers worden teruggestuurd naar onveilige gebieden. Al deze voorbeelden laten zien dat geheime informatie inaccuraat kan zijn doordat deze niet grondig wordt getoetst.
Wikileaks vormt een pleidooi voor een meer open informatiemodel. Open informatie is niet alleen nodig voor verantwoording maar ook om te komen tot betere publieke informatie. Net zoals wetenschappelijke kennis robuuster wordt door openheid, kan ook kennis over internationale verhoudingen worden aangescherpt. NGOs, wetenschappers en journalisten kunnen relevante informatie aanleveren en zo de kennis van overheden aanscherpen. Geheim houden van informatie is een dogma in de internationale verhoudingen. Wellicht is het tijd voor een nieuw paradigma: openbare informatie als basis voor internationale verhoudingen. Wellicht kan dit helpen om suboptimale uitkomsten van internationale verhoudingen te voorkomen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten